Tuesday, February 28, 2012

მკერდის სიმსივნე / Breast Cancer



mkerdis simsivne

mkerdis simsivne erT-erTi gavrcelebuli daavadebaa, romelic
ZiriTadad qalebSi gvxvdeba.  rogorc yvela simsivne, xasiaTdeba simsivnuri ujredebis ukontrolo zrdiT, avTvisebiani simsivnis dros metastazirebiT.
mkerdis simsivne SeiZleba warmoiqmnas rogorc sarZeve jirkvalSi, ise sadinrebSi
istoria 
    mkerdis kibo aRweril iqna jer kidev:
    Cvens welTaRricxvamde 1600 wliT adreegvipteSi
    papirusis furcelze 8 SemTxveva iqna aRwerili
     (“es daavadeba ar eqvemdebareba mkurnalobas
    mas mudam sikvdilamde mivyavarT”)  mkurnalobismeTodad iyenebdnen mkerdis moSanTvas cecxliT
XVII saukunidan moyolebuli (safrangeTi Sveicariamkerds kveTaven mis axlosmdebare limfur kvanZebTan erTad
axlandel droSi ikvleven 17 816-gens, romelTa eqspresiis dadgenis Semdeg mkurnalobis gansxvavebul meTodebs mimarTaven

mkerdis simsivnis statistika
daavadeba ZiriTadad gvxvdeba 13 wlidan 90 wlamdeavaddeba qalTa 1:13 ;  
simsivniT daavadebuli mamakacebis 1%-s aqvs mkerdis simsivne
 simsivniT daavadebul qalTa Soris mkerdis simsivne meore adgilzea- 26%-iT
sikvdilianobis mixedviT – 15%-iT
progesteronisa da estrogenis mimarT mgrZnobiareamkerdis simsivneTa – 22,9%
2008 wels mkerdis simsivniT 458 503 (13,7%) gardaicvala

 risk faqtorebi
mcire Sobadoba
pirveli mSobiaroba 30 wlisSemdeg
adreuli ciklis dawyeba (12wlamde)
dagvianebuli menopauza (55 wlis Semdeg)
genetikuri winaswarganwyoba
sxva simsivnis arseboba
sarZeve jirkvlis travmebi
gacximovneba
Saqriani diabetihipertoniuli daavadebebi
alkoholizmisigareTis mowevadabali fizikuri aqtivoba
egzogenuri hormonebis gamoyeneba 10 welze metxans    
 
 perevenciuli zomebi 
adreuli diagnostika
pirveladi da meoradiprofilaqtika
adekvaturi mkurnaloba
                                      

  mkerdis simsivne da apoptozi.
simsivnis warmoqmnis mizezebi 

apoptozi Cveulebrivi normaluri procesia, sadac TviTon ujredi TamaSobs did rols sakuTar sikvdilSi. apoptozis ZiriTadi mizezi dnm-s dazianebaa, rac SeiZleba gamoiwvios Tavisufalma radikalebma, dasxivebam, virusulma infeqciebma. mkerdis da zogadad simsivneebis dros adgili aqvs mutaciebs apoptozis warmmarTvel genebSi. 
mag:
mutaciebi  simsivnis supresor genebSiP53, BRCA1, BRCA2

P53-  aqvs didi roli  ujredis ciklis kontrolSi da apoptozSi. misi mutaciisas simsivnur ujredebs saSualeba eZlevaT gamravldnen. Cveulebriv ujredebSi
 am cilis done dabalia. dnm-s dazianeba da sxva stresuli signalebi zrdian mis dones. misi mTavari funqciebia: dnm-s "SekeTeba", ujreduli ciklis SeCereba, ris Sedegadac dazianebuli dnm-s replikacia (gaormageba) ar moxdeba.
apoptozisgan damcavi genebis mutaciaPI3K, AKT, RAS, MEK, ERK, PTEN 
CCND1- s maRali eqspresia , romelic monawielobs ujredul ciklSi 
HER2  - genis amplifikacia,misi gazrdili aqtivoba asocirdeba simsivnis zrdasaTan da progresirebasTan.

     estrogeni da mkerdis simsivne
estrogens aqvs erT-erTi gadamwyveti roli mkerdis simsivnis ganviTarebaSi, radgan mas SeuZlia mkerdis qsovilis zrdis stimulireba,Sesabamisad Tu es qsovili gadagvarebul ujredebsac moicavs, estrogenis stimuli gamoiwvevs simsivnis Camoyalibebas. 
      
      simsivnuri markerebi
 yovel simsivnes aqvs specifiurad misTvis damaxasiaTebeli markerebi, romlebic gamoiyeneba mis diagnostikaSi da mkurnalobaSi.
CA 15,3 mkerdis simsivnisa da sakvercxis simsivnis mTvari markeria
agreTve SeiZleba markerad gamoyenebul iqnas TRU – QUANT da CA 27,29
Tuki simsivne metastazirebis Sedegad sxva organoebze gadava magaliTad:
 msxvil nawlavzefiltvebsa da RviZlze markerad SeiZleba gamoyenebul iqnasCEA
                 diagnostika 
1.mamografia – sarZeve jirkvlis rentgenografia
2.biofsia – mikroskopireba
3.magnito rezonansiradiologia
4.estrogen progesteronis receptorebisgansazRvra
5.simsivnis zrdis siCqaris – stadiisgansazRvra 
qromosomebis aneuploidia (aranormaluri raodenoba) simsivnis swrafi tempiT zrdis niSania
6.HER2 receptoris
      eqspresia 
7. imunohistoqimia - specifiuri antisxeulebiT xdeba simsivnuri markerebis gansazRvra 



    diagnostika stadiebis mixedviT
AI stadiisTvisac ki ucilebeliasisxlis saerTo analizissisxlis bioqimiurisamkurnalo fermentebis gamovlenafosfataziskalcis,  menstrualuri ciklis Seferxebis
II-IV stadiisas iyeneben rendgenografiasZvlebis radioizotopiur skanirebas,sisxlZarRvebis rendgenogramas,

swori Terapiis SerCevisaTvis adgenen simsivnis mgrZnobelobas hormonebismimarT

             simsivnis Terapia
ZiriTadi Terapia
qirurgia
radiaciuli Terapia
damxmare Terapia
qimioTerapia: AdriamycinEllence,Cytoxan, and Taxol
hormono TerapiaTamoxifen( is ukavSirdeba estrogenis receptors, magram ar aaqtiurebs mas  ), ERDownregulatorsAromataseinhibitors
imunoTerapia
           imunoTerapia
 simsivnis imunoTerapiisas gamoiyeneba monoklonuri antisxeulebi,romlebic ukavSirdebian simsivnuri ujredis komponnetebs mag: ujredis zedapiris cilas (receptors), es kavSiri iwvevs ujredebis ganadgurebas ori gziT
1. antisxeulebi mimarTaven imunur sistemas ujredis winaaRmdeg
2. antisxeulebs ukavSireben radioaqtiur nivTierebas, Sedegad es nivTiereba iwvevs specifiurad simsivnuri ujredis ganadgurebas
qvemoT moyvanili preparatebi warmoadgenen monoklonur antisxeulebs, romlebic mimarTulia her2 da her1 receptorebisken, antisxeulebi aneitraleben maT moqmedebas, kerZod zRudaven ujredebis momdevno proliferaciasa da metastazirebas

Trastuzumab- anti-HER2/neu “humanized” monoclonal antibody  
Cetuximab- HER1mab      
Lapatinib - HER2 da EGFR inhibitor


     wamlis miRebis dozebi
cikluri qimioTerapia antracikliniT saSualod 4 jer
adiuvanturi trastuzumabis SemTxvevaSi:
xel – 3 kviraSidoza 6 mg/kg-ze
an 1 xel – 1 kviraSidoza 2 ml/kg daaxloebiT 1 wlis ganmavlobaSi
taqsonebTan erTad maTi miReba SeiZleba
xolo antraciklinebTan erTad miReba dauSvebelia, raTa ar moyveskardiologiuri garTulebebi
    sicocxlis xangrZlivoba
10 weli cocxloben:
pacientTa 5% mkurnalobis gareSe
pacientTa 10% optimaluri mkurnalobiT


am fotoze gamosaxulia qali, romelsac mkerdis simsivnis diagnozi orsulobisas daudgines, mas sruliad jamrTeli bavSvi SeeZina. qimio Terapia mSobiarobis Semdgom gaukeTda, mas Semdeg ori weli gavida is jer kidev cocxalia

  

bavSvs xSirad aviwydeba da ekiTxeba xolme dedas: " deda mkerdi sad waiRe?" :)) 



gisurvebT jamrTelobas

No comments:

Post a Comment